Abstract

Tez (Doktora) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2012 Thesis (PhD) -- İstanbul Technical University, Institute of Science and Technology, 2012 Bu çalışmada, İstanbul toplu taşıma sistemi için otomatik ücretlendirme sistemi verileri kullanılarak, Başlangıç-Son Matrisi tahmini için bir yöntem geliştirilmiştir. Çalışma kapsamında, anket verileri ile elde edilen B-S Matrisi de incelenmiş olup; her iki yöntem arasındaki farklılıklar, avantaj ve dezavantajlar ortaya konulmaktadır. Toplu taşımacılık literatürü incelendiğinde, konu ile ilgili benzer çalışmalara rastlanmaktadır. Ancak, bu çalışmanın diğer çalışmalardan en önemli farklarından birisi, incelenen sistemdeki toplu ulaşım araçlarında GPS cihazları bulunmadığından, araç konumlarının tespiti için bir yöntem tariflenmesidir. Diğeri ise çalışma sonucunda elde edilen yolculukların ağırlıklandırılması için yeni bir uygulama geliştirilmesidir. Araç konumlarının tespiti için önerilen yöntemde, akıllı kart verileri ile kent genelinde bir günde gerçekleşen tüm araç kalkış verileri zaman parametresi dikkate alınarak ilişkilendirilmektedir. Araç konumlarının tespiti ile yolculuk başlangıç noktaları da belirlenmiş olmaktadır. Yolculuk kavramının tariflenmesiyle birlikte, yolculuk bitiş noktalarının tespiti için önerilen yöntem de aşamalar halinde açıklanmaktadır. Tahmin işlemlerinin son aşamasında, İstanbul genelinde elde edilen toplu ulaşım yolculukları ağırlıklandırılarak gerçekleşen değerlerle uyumlu hale getirilmektedir. Toplu ulaşım B-S Matrisi tahmin çalışmaları tamamlandıktan sonra, 2006 yılı anket verileri analiziyle elde edilen B-S Matrisi ile karşılaştırma yapılmaktadır. Sonuç kısmında, İstanbul genelindeki ana ulaşım akslarından seçilen kesitlerdeki toplu ulaşım yolculuk hacimlerinin ve bölgesel bazda yolculuk üretim değerlerinin karşılaştırılmasıyla ilgili sonuçlarından bahsedilerek; mevcut sistem için yapılan önerilerle birlikte, ileride yapılacak benzer çalışmalar için de tavsiyelerde bulunulmaktadır. In this study a method is developed for the estimation of O-D Matrix, using automated fare collection system data for the public transportation system in İstanbul. Within the scope of this study, O-D Matrix which is obtained from survey data is analyzed and differences between two methods also advantages and disadvantages are stated. It is possible to find similar studies if public transportation literature is searched. However, one of the most important difference of this study from the similar ones is developing a method to determine vehicle coordinates without using GPS devices; because there is no GPS devices in that public busses. The other one is developing a new method for the weighting journeys which are obtained from smart card data study. In the proposal method of determining vehicle coordinates, smart card data is associated with vehicle departure data of a day city-wide with considering time parameter. Vehicle departure point is also designated according to the vehicle coordinates. After defining the journey concept, the methods of confirming destination point of journey is also explained step by step. In the last stage of the estimation operations, public transportation journeys throughout İstanbul are weighted, and the results are aligned with the realized values. After finalizing estimation of public transportation O-D Matrix, it is compared with O-D Matrix which is obtained from survey data in the year of 2006. Finally, the results of comparison between, public transportation journey volume at the chosen section of major transportation axis and zone based trip production value is given; then some proposals is presented for the existing system and also for similar studies in the future. Doktora PhD

Abstract

Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2012 Thesis (M.Sc.) -- İstanbul Technical University, Institute of Science and Technology, 2012 Günümüzde kentlerin yaşadığı en büyük sorunlar ulaşım kaynaklıdır. Kentsel nüfusun artması, kentlerin plansız genişlemesi ve motorlu araç kullanımının fazlalaşması sonucunda hem insan sağlığını hem de kent hayatını olumsuz etkileyen ve yaşam kalitesini düşüren pek çok sorun ortaya çıkmıştır. Sağlıklı, ekonomik, hızlı, eğlenceli ve çevre dostu bir ulaşım türü olan bisiklet ulaşımı, bu sorunlara etkili bir çözüm olmakta ve sürdürülebilir ulaşım konseptine çok uygun düşmektedir. Özellikle kısa mesafeler için bisiklet otomobilin yerini alma potansiyeline sahiptir. Dünyada Hollanda, Danimarka, Japonya gibi güçlü bir bisiklet kültürüne ve yüksek bisiklet kullanım oranlarına sahip ülkeler bulunmaktadır. Türkiye’de ise bisiklet bir ulaşım türü olarak fazla tercih edilmemekte, yaygın olarak kullanılmamaktadır. Bu çalışmada Türkiye’de bisiklet ulaşımının bugünkü durumuyla ilgili genel değerlendirmeler yapılmış, yapılan anket çalışmalarıyla Türkiye’deki bisiklet kullanıcılarının profili belirlenmiştir. Orta ölçekli şehirler için bisiklet yolu planlamasının aşamaları anlatılmış ve Sakarya şehrinde yapılan bir planlama çalışması gösterilmiştir. Trafik kaza verileri kullanılarak bisikletliler için bir yol güvenliği analizi yapılmış ve Sakarya’da planlanan yolun sağlık açısından getireceği faydanın ekonomik değeri hesaplanmıştır. Türkiye’de bisiklet ulaşımının geliştirilebilmesi için hedef ve stratejiler belirlenmiş ve proje önerilerinde bulunulmuştur. Çalışmanın, bisiklet ulaşımı ile ilgili bundan sonra yapılacak çalışmalar için yol gösterici olması hedeflenmiştir. Today, the biggest problems that cities face are transportation based. The rapid population growth, urban sprawl and fast motorization created many problems that effect human health and city life and decrease the quality of life. As a healthy, cheap, fast, fun and clean mode of transportation, cycling is an effective solution to these problems and fits very well into the sustainable transportation concept. Bicycle has the potential to take the place of cars especially for short distances. Some countries such as Netherlands, Denmark and Japan have strong cycling culture and relatively high cycling mode shares. However, in Turkey, cycling is not seen as a transportation mode both by the public and the authorities and it is not preferred that much. In this study, an overall assessment of the current state of cycling in Turkish cities is made and with the results of surveys conducted in cities, the profile of cyclists in Turkey is formed. The steps of bicycle transportation planning for mid-size cities are told and a planning study made for the City of Sakarya is shown as an example. By using traffic accident data, a road safety analysis for cyclists is made and the economical appraisal of the health effects related to increased cycling for the planned cycle route in Sakarya is calculated. The targets and strategies are defined and some projects are suggested to increase the awareness and the level of cycling in Turkish cities. It is intended for this study to become a good source for future studies. Yüksek Lisans M.Sc.